Stel: je bent een autoliefhebber en je rijdt in een karaktervolle oldtimer. Daar beleef je veel plezier aan, maar met de jaren komen de gebreken. De auto is niet meer in productie, dus het vinden van vervangende onderdelen is een terugkerend vraagstuk. Dit probleem is herkenbaar voor monteurs in talloze sectoren. Van vliegtuigen tot landbouwmachines, van industriële machines tot ICT-apparatuur: van producten die de technische levensduur overleven is het vaak moeilijk om onderdelen te vinden.
Hoe repareer je een machine als je het onderdeel niet kunt bestellen? Het antwoord schuilt in ‘reverse engineering’. Maar wat is reverse engineering precies en wat kun je ermee? En welke software kun je ervoor gebruiken?
Reverse engineering: de betekenis
Reverse engineering wil zeggen dat je een product onderzoekt om te achterhalen hoe het is opgebouwd en hoe het precies functioneert. Als je dat eenmaal weet, kun je dit ook reproduceren. Kenmerkend voor reverse engineering is dat je aan de slag gaat met een reeds bestaand product.
‘Reverse’ betekent ‘achteruit’ en dat is een treffende omschrijving: bij reverse engineering draai je het proces om en begin je bij het eindresultaat. Van daaruit ga je het product ontleden, stap voor stap.
Hoe werkt reverse engineering?
Reverse engineering is alsof je een archeoloog bent die een onderdeel ontdekt dat is gemaakt door een onbekend fabricageproces. De archeoloog bestudeert vervolgens het onderdeel om te begrijpen hoe het werkt, hoe het werd gebruikt en hoe het kan worden gerepliceerd. Dit is meer dan alleen beeldspraak: wie bij een archeologische expositie oog in oog staat met een reconstructie van een oude machine, ziet hoogstwaarschijnlijk het resultaat van reverse engineering.
Waarvoor wordt het gebruikt?
In de technische wereld wordt reverse engineering veel gebruikt om een bestaand ontwerp opnieuw te creëren, om onderdelen te repliceren of te vervangen die anders niet of nauwelijks te verkrijgen zijn.
Een belangrijke toepassing is het repareren van verouderde apparatuur, bijvoorbeeld omdat de oorspronkelijke fabrikant failliet is of omdat het product niet meer op de markt verkrijgbaar is. Het wordt ook gebruikt om ingenieurs te helpen ontwerpen te maken ter ondersteuning van producten van derden.
Andere toepassingen van reverse engineering
Het wordt dus veel gebruikt voor het produceren van specifieke onderdelen, maar is ook breder inzetbaar. Het benoemen van een verkoopdoel en daar je marketingstrategie op afstemmen is ook een vorm van reverse engineering. De essentie is dat je bij het eindresultaat begint en van daaruit afpelt: welke stappen je moet zetten om dat doel te bereiken? Vanuit die insteek is reverse engineering toepasbaar op talloze bedrijfskundige vraagstukken op strategisch, tactisch en operationeel niveau.
Is reverse engineeren legaal?
Reverse engineering betekent in feite dat je een bestaand ontwerp ontleed en vervolgens (deels) opnieuw produceert. Dat roept de vraag of het eigenlijk wel legaal is; het gaat immers om iets dat al ooit ontworpen is.
Er is geen eenduidig antwoord op die vraag, want het is namelijk afhankelijk vanaf de specifieke situatie. Het is dan ook raadzaam om hiervoor advies in te winnen bij een advocaat.
Juridische kant van reverse engineering
Het algemene idee is om legacy-apparatuur draaiende te houden als een leverancier niet meer bestaat. Als uw apparatuur in goede staat is, gaat dat meestal goed. Als u echter van plan bent de onderdelen te verkopen, kunt in grijs of zelfs zwarte gebied terechtkomen.
Dat zit zo: het verkopen van onderdelen op basis van reverse engineering is in zekere zin vergelijkbaar met het veranderen van de merknaam of het nabootsen van een bestaand product. Ofwel: de bekende namaaktechnieken. Maar als u een onderdeel opnieuw maakt om voor klanten een add-on te bouwen van het originele product, dan is dat waarschijnlijk geen probleem. Dit is min of meer hetzelfde als bijvoorbeeld het opnieuw creëren van de behuizing van een mobiele telefoon om een product te ontwerpen en te testen waarmee een telefoon op het dashboard van een auto wordt bevestigd.
Reverse engineering kan tot juridische problemen leiden als er onderdelen nodig zijn van een bedrijf dat nog wel bestaat, maar het product niet meer ondersteunt. In die situaties is het zonder meer verstandig om professioneel juridisch advies in te winnen.
Reverse engineering software
In de basis draait het om het digitaal reproduceren van een onderdeel, waarna het daadwerkelijk gemaakt kan worden. Daarvoor wordt CAD-software gebruikt, zoals Spaceclaim. Deze software kan ook wel aangeduid worden als reverse engineering software.
Groot voordeel van Spaceclaim is dat deze software zonder historie werkt. Bestaande modellen worden moeiteloos geïmporteerd en kunnen direct worden bewerkt, en vervolgens weer geëxporteerd. Spaceclaim geeft ontwerpers de ruimte om te ontworpen. De software is dienend, niet leidend. Maximale ontwerpvrijheid dus, en dat is goed voor het eindresultaat. Wilt u hier meer over weten, lees dan onze Spaceclaim tutorial.
Hoe reverse engineering werkt
De eerste stap in een reverse engineering-workflow is het nauwkeurig vastleggen van de afmetingen van het opnieuw te creëren onderdeel. Dit kan handmatig worden gedaan, maar voor veel onderdelen is dat niet praktisch. Met een goede 3D-scanner wordt dit werk geautomatiseerd en dat is wel zo efficiënt.
De 3D-scanner neemt metingen van het onderdeel uit een puntenwolk (vergelijkbaar met een reeks punten op een Cartesiaans vlak). De software van de scanner zet de puntenwolk vervolgens over naar een STL-bestand. Een 3D-scanner kan zo simpel zijn als een telefooncamera of zo complex als een laserscanner op een robotarm. Hoe beter de scanner, hoe gedetailleerder de puntenwolk.
Om het STL-bestand om te zetten in een 3D-model wordt CAD-software gebruikt, zoals Spaceclaim. Benieuwd hoe dat precies werkt? Download dan de Spaceclaim proefversie.
Meer weten over reverse engineering of reverse engineering software?
Reverse engineering biedt volop mogelijkheden, maar technisch en juridisch maatwerk is een must. Heeft u vragen of wilt u vrijblijvend sparren over het onderwerp? Neem gerust contact op voor een afspraak.
